Büyük açıklıklı  sanayi yapıları,çok geniş bir zemin yüzeyi üzerine oturmaktadırlar. Yapının büyük, ağır, rijit kütlesi, yapı içindeki ağır makine, vinç, ekipman ve araç hareket ve titreşimleri, yatay ve düşey yükler, temel sistemi tarafından zemine aktarılmaktadır. Bu tür yapılarda temel sistemi olarak yüzeysel radye temel yapımı, ekonomik olarak oldukça pahalıdır. Bu sebeple yapının üzerine oturduğu zeminin uygun bir sağlamlıkta ve homojenlikte olması gerekmektedir. Bunun için de uygun olmayan zeminlerin iyileştirilmesi gerekmektedir. Arazide zemin özelliklerinin proje kriterlerini sağlamadığı hallerde zemin mühendisinin yapacağı ilk çalışma, değişik yöntemler ile zemini ıslah ederek öngörülen kriterlere ulaşabilmektir. Zemin iyileştirilmesinde temel ilke, zemin içerisindeki mevcut boşlukların mekanik araçlarla azaltılması, zemin boşluklarının çeşitli bileşimdeki karışımlarla doldurulması, yer altı su seviyesinin düşürülmesi veya zeminin su içeriğinin azaltılması yada çeşitli elemanların kullanılması ile mevcut zeminin güçlendirilmesidir.

Zemin iyileştirme yöntemleri üç ana gruba ayrılmaktadır :

1.Zemini geçici olarak iyileştirme teknikleri;

Yer altı su seviyesinin düşürülmesi, ısıl işlemler (zemin dondurulması) ve elektro-   osmoz bu tür tekniklerdir.

2. Herhangi bir madde katmadan zemini kalıcı olarak iyileştirme teknikleri;

Yüzey kompaksiyonu, patlama ile sıkıştırma, vibro-kompaksiyon ve dinamik konsolidasyon bu tür tekniklerdir.

3. Çeşitli maddeler katarak zemini kalıcı olarak iyileştirme teknikleri;

Kireç, çimento, bitüm gibi katkı maddeleri ile zeminin üniform bir şekilde karıştırılması, kireç kazıkları, zeminin değiştirilmesi, ön yükleme ile birlikte dikey drenlerin kullanılması, enjeksiyon ve geotekstiller ile stabilizasyon  bu tür tekniklerdir.

Büyük açıklıklı sanayi yapısının oturacağı zeminin iyileştirilmesi için bu yöntemlerden biri ya da birkaçı uygulanabilmektedir ve genel olarak şu işlemler izlenmektedir.

  • Çürük nebati zemin katmanının sıyrılıp kaldırılması,

  • Taş, çakıl, kum ve stabilize gibi mukavemetli malzemeler ile dolgu yapılıp vibrasyonlu yöntemlerde sıkıştırılması,

  • Donatılı kazıkların çakılması vb.

  • Gerekirse kimyasal enjeksiyon yapılması

Kimyasal enjeksiyon olarak günümüzde en sık kullanılan yöntem jet – grouting yöntemidir. Bu yöntemle zeminin içine, doğrudan doğruya çok yüksek basınçla (en az 300 barlık)  enjekte edilen stabilite malzeme ile (genellikle su – çimento karışımı), yüksek basınç ve basit çimento şerbeti enenjeksiyonu ile her türlü zemin ıslah edilebilmektedir.

Büyük açıklıklı sanayi yapılarının oturtulacağı zeminlerin türleri, temel sistemlerinin kararını etkilemektedir. Büyük bir alana yerleşen yapının farklı oturmalardan dolayı taşıyıcı sistemi farklı gerilmelere maruz kalabilmekte, bu sebeple bileşenlerde farklı hesaplara ve boyutlandırmalara gidilebilmektedir. Zayıf zeminlerin ıslahı ayrıca yapım maliyetini oldukça arttırabilmektedir.

31938862